Wspomnienia gen. Charles’a de Gaulle’a. Gdy we wrześniu 1939 roku rząd francuski, za przykładem rządu angielskiego, zdecydował się przystąpić do wojny rozpoczętej już w Polsce, nie miałem najmniejszej wątpliwości, że powziął tę decyzję, ulegając złudzeniu, iż Francja, mimo stanu wojny, nie będzie musiała toczyć poważnych walk [], nie dziwiłem się bynajmniej
Maschinenpistole 34(ö) 9 mm Pistolet maszynowy Maschinenpistole 34(ö) Autor – zdjęcia: Dawid Kalka Muzeum Armii Krajowej, Kraków Historia konstrukcji Pistolet maszynowy Steyr-Solothurn S1-100 był konstrukcją inżyniera Louisa… Maschinenpistole 40 Pistolet maszynowy Maschinenpistole 40 Autor – zdjęcia: Dawid Kalka Eksponat – Muzeum Armii Krajowej, Kraków Na drodze do MP 40 W okresie między wojennym armia… Maschinengewehr 34 „Panzerlauf” 7,92 mm Czołgowy karabin maszynowy Maschinengewehr 34 „Panzerlauf” Historia konstrukcji Czołgowy karabin maszynowy Maschinengewehr 34 był używany przez siły zbrojne Niemiec. Został opracowany na początku… Karabinek samopowtarzalny Maschinenpistole 507 7,92 mm Karabinek samopowtarzalny Maschinenpistole 507 Żołnierze niemieccy/Volkssturmu nad rzeką Odry, styczeń 1945 roku Historia i budowa konstrukcji Broń, która została specjalnie zaprojektowana dla niemieckich… Maschinenpistole 41 Pistolet maszynowy Maschinenpistole 41 Historia konstrukcji Przygotowując się do rozpoczęcia produkcji seryjnej Maschinenpistole (MP) 40, zakłady Haenel zaskoczyły jednocześnie produkcję pistoletów maszynowych MP 28-II w… Maschinengewehr 34 MG34 Maschinengewehr 34 (MG34) to uniwersalny karabin maszynowy kal. 7,92×57 mm, konstrukcji niemieckiej, z okresu II wojny światowej. Jego “uniwersalność” polegała na tym, że używany był… StG44 StG 44 (Sturmgewehr 44), początkowo oznaczony MP 43 lub MP 44 – niemiecki karabinek automatyczny z okresu II wojny światowej wprowadzony na uzbrojenie w 1943 roku. Jest to pierwsza broń tego typu wprowadzona do…
Niemiecka okupacja Norwegii w latach 1940-1945. 7 czerwca 1940 r. rząd norweski opuścił swój kraj i udał się na wygnanie do Wielkiej Brytanii. Norwegia nie została wyzwolona w czasie II wojny światowej, jako jeden z nielicznych krajów, obok Danii i niektórych wysp greckich. Niemniej jednak była ona widownią zaciętych walk i działań dywersyjnych, które kosztowały Niemców dużo
II Wojna Światowa - największy konflikt zbrojny w historii świata, trwający od 1 września 1939 do 2 września 1945 roku (w Europie do 9 maja 1945), obejmujący zasięgiem działań wojennych prawie całą Europę, wschodnią i południowo-wschodnią Azję, północną Afrykę, część Bliskiego Wschodu i wszystkie oceany. Niektóre epizody wojny rozgrywały się nawet w Arktyce i Ameryce Północnej. Poza większością państw europejskich i ich koloniami, brały w niej udział państwa Ameryki Północnej i Ameryki Południowej oraz Azji. Głównymi stronami konfliktu były państwa Osi i państwa koalicji antyhitlerowskiej (alianci). W wojnie uczestniczyło 1,7 mld ludzi, w tym 110 mln z bronią. Według różnych szacunków zginęło w niej od 50 do 78 milionów ludzi. Od lewej Benito Mussolini i Adolf Hitler Informacje Konflikt II Wojna Światowa Data 1 września 1939 - 2 września 1945 Lokalizacja Europa, Pacyfik, Atlantyk, Azja, Środkowy Wschód, Afryka, Ameryka Północna, Morze Śródziemne Wynik Zwycięstwo aliantów Alianci Państwa Osi Wojujący Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) Stany Zjednoczone Ameryki (USA) Imperium Brytyjskie Republika Chińska Francja Kanada Australia Nowa Zelandia Związek Południowej Afryki (ZPA) Grecja Norwegia Belgia Republika Czechosłowacka (RCz) Brazylia II Rzeczpospolita Polska (II RP) III Rzesza Carstwo Bułgaria Finlandia Królestwo Italii Japonia Królestwo Rumunii Królestwo Jugosławii (od marca 1941 roku) Republika Słowacka Królestwo Węgier Dowódcy Józef Stalin Franklin Delano Roosevelt Winston Churchill Adolf Hitler Hirohito Benito Mussolini Straty wśród żołnierzy 16 000 000 8 000 000 Straty wśród cywilów 45 000 000 4 000 000 Łączne straty 61 000 000 12 000 000 Sprzęt i uzbrojenie: Państwa osi: StG 44 Broń: Mauser 98 Typ 99 Arisaka StG 44 Gew43 Kar98K Typ 3 Taisho Typ 1 Typ 92 pistolet maszynowy MP 40 pistolet maszynowy Typ 100 granatnik Typ 10 Taisho rkm Typ 11 Taisho ukm MG 34 ukm MG 42 granatnik przeciwpancerny Panzerfaust granatnik przeciwpancerny Panzerschreck Pojazdy: samochód ciężarowy Opel Blitz czołg lekki Panzerkampfwagen I czołg lekki Panzerkampfwagen II czołg średni Panzerkampfwagen III czołg średni Panzerkampfwagen IV czołg średni Panzerkampfwagen V Pantera czołg ciężki Panzerkampfwagen VI Tygrys czołg ciężki Panzerkampfwagen VI B Tygrys Królewski działo samobieżne Jagdpanzer IV haubica samobieżna Wespe Nebelwerfer Panzerwerfer 42 Samoloty: Messerschmitt Bf 109 Messerschmitt Bf 110 Messerschmitt Me 262 Henschel Hs 129 Heinkel He 111 Junkers Ju 87 Stuka Junkers Ju 88 Dornier Do 17 Focke-Wulf Fw 200 Kondor CANT Zimorodek Fiat Fiat Strzała Fiat Fiat Macchi Macchi Błyskawica Macchi Chart Savoia-Marchetti Krogulec Savoia-Marchetti Okręty: Okręt podwodny typu IIA Okręt podwodny typu IIB Okręt podwodny typu IIC Okręt podwodny typu IID Okręt podwodny typu VIIA Okręt podwodny typu VIIB Okręt podwodny typu VIIC Okręt podwodny typu VIID Pancernik Schleswig-Holstein Pancernik typu Scharnhorst Pancernik typu Bismarck Pancernik typu Yamato Niszczyciel typu 1934 Niszczyciel typu 1936 Niszczyciel typu 1936A Torpedowiec typu 1939 Kuter torpedowy typu MAS 501 Inne: V-1 V-2 Alianci: Mosin-Nagant PPSz 41 Broń: karabin Springfield M1903 karabin Lee-Enfield Karabin Fiodorowa karabin Mosin-Nagant karabin M1 Garand karabin Arsenal M23 karabin Austen pistolet maszynowy M3 pistolet maszynowy Owen pistolet maszynowy PPD pistolet maszynowy PPSz 41 pistolet maszynowy Sten pistolet maszynowy Thompson Lanchester Browning M1918 Browning M1919 Bren rkm DP wkm DSzK granat Bomba Millsa granatnik przeciwpancerny Bazooka PIAT Pojazdy: samochód terenowy Jeep Willis samochód terenowy GAZ-64 samochód terenowy GAZ-67 samochód ciężarowy ZiS-5 samochód ciężarowy ZiS-6 samochód ciężarowy Bedford QL samochód ciężarowy GMC CCKW samochód ciężarowy Studebaker US6 czołg lekki T-40 czołg lekki T-60 czołg lekki T-70 czołg lekki T-28 czołg średni T-34 czołg ciężki T-35 czołg ciężki KW-1 czołg ciężki KW-2 czołg ciężki IS-1 czołg ciężki IS-2 czołg lekki LT-40 czołg lekki Renault R-35 czołg lekki FCM 36 czołg lekki 7TP czołg lekki M2 Light Tank czołg lekki M3 Stuart czołg średni M4 Sherman działo samobieżne SU-100 M3 Scout Car M3 Half-truck STZ-5 Unic P107 BM-13 BM-8-48 BM-31-12 Artyleria: haubica M-30 Samoloty: Polikarpow I-16 Jakowlew Jak-1 Jakowlew Jak-3 Jakowlew Jak-9 Iljuszyn Ił-2 Iljuszyn Ił-10 ŁaGG-3 Ławoczkin Ła-5 Ławoczkin Ła-7 MiG-3 Hawker Huragan Supermarine Spitfire North American P-51 Mustang Curtiss Jastrząb 75 Grumman F6F Czarownica Karaś Łoś Avia B-534 Pietlakow Pe-2 Tupolew Tu-2 Iljuszyn Ił-4 Douglas A-26 Najeźdźca Vickers Wellington Avro Lancaster Boeing B-17 Latająca Forteca Consolidated B-24 Wyzwoliciel Boeing B-29 Superforteca Okręty: Okręt podwodny typu K Okręt podwodny typu L Okręt podwodny typu M Okręt podwodny typu S Okręt podwodny typu Szcz Okręt podwodny typu U Okręt podwodny typu Wilk (3szt.) Okręt podwodny typu Orzeł (2szt.) Niszczyciel projektu 30-K Niszczyciel typu Hunt Kontrtorpedowiec typu Wicher (2szt.) Kontrtorpedowiec typu Grom (2szt.) Kanonierka typu Worodiez (2szt.) Torpedowiec typu A 56 (4szt.) Kuter torpedowy projektu G-5 Pancernik typu Iowa (4szt.) Lotniskowiec typu Lexington (2szt.) Lotniskowiec typu Yorktown (3szt.) Lotniskowiec typu Essex (14szt.) Lotniskowiec typu Independence (9szt.) Trałowiec typu Jaskółka (6szt.) Kuter torpedowy typu PT Inne: Broń atomowa Przyczyny: Zapowiedzią nadchodzącego konfliktu był wzrost nastrojów nacjonalistycznych i dążeń ekspansywnych ze strony państw Osi. Już w październiku 1933 roku po dojściu do władzy narodowych socjalistów na czele z Adolfem Hitlerem Niemcy opuściły Ligę Narodów. Od 1936 roku trwała krwawa wojna domowa w Hiszpanii, w której starły się interweniujące państwa faszystowskie oraz Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) rządzony przez Józefa Stalina. W marcu 1939 roku III Rzesza, Królestwo Italii oraz Rzeczpospolita Polska (II RP), która zajęła czeskie Zaolzie dokonały rozbioru Czechosłowacji (RCz). Upadek Czechosłowacji ostatecznie potwierdził fiasko monachijskiej polityki mocarstw zachodnich, których ustępstwa wobec Niemiec zachęcały ich fuhrera, Adolfa Hitlera do coraz bardziej agresywnych poczynań w Europie. Jeszcze wcześniej 24 października 1938 roku Minister Spraw Zagranicznych III Rzeszy Joachim von Ribbentrop w rozmowie z ambasadorem RP Józefem Lipskim w Berlinie wysunął roszczenia terytorialne wobec Polski. Ponadto rząd niemiecki domagał się ściślejszego powiązania politycznego Polski z Niemcami, którego wynikiem byłoby współdziałanie obu państw przeciwko ZSRR w ramach tzw. Paktu Antykominterowskiego, którego sygnatariuszem była również Japonia. Żądania te, ponawiane kilkakrotnie były przez Polskę konsekwentnie odrzucane. Rząd polski zdawał sobie sprawę z tego, że przyjęcie któregokolwiek z nich doprowadziłoby do całkowitego uzależnienia Polski od III Rzeszy. W końcu marca 1939 roku Adolf Hitler polecił dowództwu Wehrmachtu przygotowanie planu kampanii wojennej przeciwko Polsce. Opracowany w kwietniu przez dowództwo niemieckie plan uderzenia na Polskę, znany pod kryptonimem "Fall Weiss" zawierał dokładne wskazówki co do sposobów przeprowadzenia najazdu na Polskę. W kwietniu 1939 roku podjęte zostały rozmowy brytyjsko-francusko-radzieckie, które trwały do 20 sierpnia. Wielka Brytania i Francja podjęły próbę szukania porozumienia z ZSRR w celu położenia zapory agresji niemieckiej. Rozmowy zakończyły się niepowodzeniem, pretekstem ich zakończenia było stanowisko polskiego rządu, który przeciwny był żądaniom radzieckim i w ślad za nimi sugestiom brytyjsko-francuskim, by w razie podjęcia przez Związek Radziecki (ZSRR) działań przeciwko III Rzeszy Rzeczpospolita Polska wyraziła zgodę na przemarsz Armii Czerwonej przez ziemie polskie w rejonie Małopolski Wschodniej oraz Wileńszczyzny. W tym samym czasie prowadzone były rokowania niemiecko-radzieckie, które wzmogły się w sierpniu. Z inicjatywą rokowań wyszły Niemcy, które chciały zapobiec prowadzeniu wojny na dwóch frontach zapewniając sobie neutralne stanowisko radzieckie. 23 sierpnia 1939 roku po wielokrotnych próbach czynionych przez stronę radziecką i fiasku moskiewskich negocjacji w sprawie utworzenia koalicji ZSRR z Anglią oraz Francją rząd ZSRR nie mając wyboru, kierując się względami strategicznymi postanowił stworzyć Pakt o nieagresji między Niemcami a Związkiem Radzieckim na 10 lat (nazywany potocznie Paktem Ribbentrop-Mołotow), który osłabił niemiecko-japoński Pakt Antykominternowski oraz doprowadził do ochłodzenia stosunków między Niemcami, a Japonią co oddaliło groźbę walki na dwóch frontach z dwoma z Państw Osi. Realizując swoje cele podboju Europy 1 września 1939 roku III Rzesza Niemiecka dokonała inwazji na Polskę, w wyniku której 3 września Wielka Brytania oraz Francja wypowiedziały wojnę Niemcom. Ta data jest oficjalnie uważana za początek drugiej wojny światowej. Pancernik "Schleswig-Holstein" ostrzeliwujący Westerplatte Przebieg: Europa: Atak na Polskę Wojna wybuchła 1 września 1939 roku po ataku III Rzeszy na Rzeczpospolitą Polską. Pierwszy etap wojny, nazywany wojną obronną Polski lub tradycyjnie w piśmiennictwie kampanią wrześniową, rozpoczął prawdopodobnie niemiecki nalot bombowy na miasto Wieluń o godz. zaraz po nim o godz. rozpoczął się ostrzał polskiej Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte przez niemiecki pancernik Schleswig-Holstein znajdujący się w porcie gdańskim i agresja wzdłuż granicy niemiecko-polskiej. Wojska niemieckie nie atakowały na całej długości frontu, lecz na z góry zaplanowanych kierunkach. Lotnictwo niemieckie dokonując masowych nalotów niszczyło polskie lotniska, ośrodki przemysłowe, węzły komunikacyjne, bombardowało miasta i wsie. 2 września prezydent RP Ignacy Mościcki wydał dekret mianujący marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego Wodzem Naczelnym oraz swoim następcą, przekazując na czas wojny w jego ręce całą władzę cywilną oraz wojskową. Formalnie wojna nabrała charakteru światowego 3 września 1939 roku z chwilą wypowiedzenia III Rzeszy wojny przez Wielką Brytanię i Francję dzięki układom sojuszniczym z Polską. Wraz z Wielką Brytanią pomiędzy 3 a 10 września 1939 roku do wojny przystąpiły kraje wspólnoty brytyjskiej: Indie, Australia i Nowa Zelandia oraz Kanada. W tym samym dniu Królestwo Rumunii, z którym Polska związana była również sojuszem nieoczekiwanie ogłosiło neutralność. Społeczeństwo polskie zostało zdane jedynie na własne siły. Na początku wojny Królestwo Italii rządzone przez Benito Mussoliniego pozostało za zgodą Adolfa Hitlera neutralne, do wojny nie przyłączyła się również oficjalnie Japonia. Do niemieckiego ataku na Polskę przyłączyła się natomiast Republika Słowacka. W dniach 4-6 września wyjechali ze stolicy w rejon Zamościa, Lublina i Brześcia prezydent, członkowie rządu oraz ewakuowały się centralne instytucje administracji wojskowej. Po paru dniach walki niemieckie dywizje pancerne podeszły w pobliże Warszawy, przy czym 4 Dywizja Pancerna usiłowała zdobyć stolicę z marszu. W dniach 8 i 9 września dywizja ta napotkała jednak bezpośrednio na przedpolach stolicy zaciekły opór ze strony garnizonu warszawskiego oraz ludności cywilnej. Po nieudanej próbie zdobycia stolicy z marszu Niemcy skierowali swe główne siły nacierające na Warszawę w kierunku rzeki Bzury, gdzie od 9 do 18 września toczyła się zacięta bitwa, która przeszła do historii pod nazwą Bitwy nad Bzurą. Była ona dowodem, że pomimo poniesionych klęsk żołnierze polscy chcieli nadal walczyć z agresorem. Bitwa ta zasługuje na uwagę również dlatego, że armia polska nie tylko się broniła, ale i atakowała wroga zadając mu poważne straty. Inicjatorem Bitwy nad Bzurą był dowódca Armii "Poznań" gen. Tadeusz Kutrzeba. W bitwie poległo 3 generałów, wielu oficerów i tysiące żołnierzy, a około 40 tysięcy zostało wziętych do niewoli. Nieprzyjaciel, zwłaszcza w pierwszej fazie bitwy odniósł również poważne straty. Poza względami moralnymi bitwa nad Bzurą przyniosła także konkretne korzyści. Przede wszystkim dowództwo niemieckie zmuszone było wycofać część sił spod Warszawy kierując je w rejon walk. Dzięki temu stolica zyskała kilka dni na lepsze przygotowanie się do odparcia wroga. Ponadto związanie sił niemieckich w bitwie nad Bzurą pozwoliło wielu jednostkom wojska polskiego wycofać się za linię rzeki Wisły i opóźniło natarcie nieprzyjaciela na Lublin. Nie zmieniło to jednak ogólnej tragicznej sytuacji militarnej Polski, której los został przesądzony przy biernej postawie zachodnich sojuszników, ponieważ gdy w Polsce trwały walki, na froncie zachodnim toczyła się tzw. dziwna wojna. 5 września Francuzi podjęli ograniczoną ofensywę w Zagłębiu Saary. Mając znaczną przewagę liczebną i materiałową, wkroczyli jedynie 8 km w głąb terytorium niemieckiego na odcinku frontu o szerokości 32 km, pomimo, że nie napotkali przy tym większego oporu wroga. Wkrótce potem, 12 września na posiedzeniu Rady Najwyższej Sprzymierzonych w Abbeville Francja i Wielka Brytania postanowiły, że nie udzielą Polsce realnej, wojskowej pomocy. Francuskie dywizje wycofały się więc za umocnienia Linii Maginota, podczas gdy przysłany na kontynent europejski Brytyjski Korpus Ekspedycyjny stał bezczynnie na granicy francusko-belgijskiej. Stan ten trwał aż do maja 1940 roku. W ten sposób wbrew przyjętym zobowiązaniom, a nawet deklaracjom składanym w pierwszych dniach wojny ani Francja, ani Wielka Brytania nie podjęły działań przeciwko III Rzeszy. Tym samym nie wiązały one sił zbrojnych agresora, któremu pozostawiono wolną rękę do działania na wschodzie. Wojska polskie podczas Bitwy nad Bzurą Tymczasem sytuacja militarna Polski pogarszała się z godziny na godzinę, a Naczelne Dowództwo nie panowało już nad sytuacją. Już około 10 września przesuwając się coraz bliżej granicy rumuńskiej, naczelne władze cywilne oraz wojskowe rozważały przekroczenie granicy polsko-rumuńskiej. 14 września prezydent Mościcki i członkowie rządu znajdowali się już w przygranicznej miejscowości Kuty, w dniu następnym Naczelny Wódz Rydz-Śmigły znalazł się w Kołomyi. Za prezydentem, rządem i naczelnym wodzem podążały drogą na Zaleszczyki w kierunku granicy polsko-rumuńskiej długie kolumny samochodów wiozących wyższych urzędników, oficerów sztabowych oraz ich rodziny. W międzyczasie 13 września wojska niemieckie zajęły miasto Zamość, 14 września Przemyśl, sforsowały rzekę San i podeszły pod Lwów. 16 września nacierający z północy korpus pancerny Guderiana dotarł do Brześcia. Armie niemieckie zamknęły pierścień okrążenia nad rzeką Bug otaczając zgrupowanie polskich jednostek wojskowych, z których uformowano Front Północny oraz Front Środkowy. Najprościej mówiąc wojska niemieckie posunęły się daleko na wschód, osiągając linię rzek Bugu oraz Sanu, w wielu miejscach ją przekraczając. Mapa przedstawiająca przebieg wojny obronnej Polski w 1939 roku W tym czasie rząd radziecki widząc błyskawiczne postępy militarne Armii Niemieckich w Polsce podjął decyzję o wkroczeniu sił zbrojnych ZSRR na wschodnie tereny polskiego państwa. 17 września 1939 roku o godzinie ambasadorowi polskiemu w Moskwie, Wacławowi Grzybowskiemu przedstawiciel rządu radzieckiego Władimir Potiomkin usiłował wręczyć notę, w której powołując się na rozwój wydarzeń rząd ZSRR stwierdzał, że doszło do rozpadu państwa polskiego, a rząd polski stracił kontrolę nad wydarzeniami. Tym samym dodawano, że przestały obowiązywać układy zawarte pomiędzy Związkiem Radzieckim (ZSRR) a Rzeczpospolitą Polską z 1932 roku, które miały obowiązywać do 1945 roku. ZSRR nie może więc dopuścić, stwierdzano w tejże nocie, aby tereny nie zajęte przez Niemców, a leżące w pobliżu jego granic, stały się obszarem działań wojskowych mogących zagrażać bezpieczeństwu państwa radzieckiego. Rząd ZSRR wydał więc Armii Czerwonej rozkaz wkroczenia do wschodnich terenów Polski "i wzięcia pod ochronę życia i mienia mieszkańców Zachodniej Białorusi i Zachodniej Ukrainy". Ambasador Polski odmówił przyjęcia noty. Wczesnym rankiem 17 września wojska radzieckie wkroczyły na wschodnie tereny państwa polskiego. W polskim Naczelnym Dowództwie panowało całkowite zaskoczenie i zamieszanie. Przez wiele godzin nie wypracowano stanowiska wobec wkraczających oddziałów radzieckich. Armia Czerwona toczyła ograniczone walki z Korpusem Ochrony Pogranicza, który jako jedyny stawiał opór. Ciężkie walki oddziały Wojska Polskiego i ochotnicy stoczyli jedynie w obronie Grodna. Brak publicznego formalnego ogłoszenia przez Prezydenta i rząd RP faktu istnienia stanu wojny pomiędzy Związkiem Radzieckim, a Polską oraz brak jednoznacznego rozkazu Naczelnego Wodza stawiania oporu doprowadził do dezorientacji wśród dowódców i żołnierzy. Wiele mniejszych oddziałów Wojska Polskiego nie podjęło walki, składając broń przed Armią Czerwoną. Licznych wziętych do niewoli żołnierzy polskich zwalniano do domów, w przeciwieństwie do oficerów i podoficerów, których zatrzymano w obozach jenieckich. W nocy tego samego dnia rząd polski znajdował się już na terytorium Rumunii. Wbrew porozumieniu polsko-rumuńskiemu o swobodnym prawie przejazdu, pod naciskiem niemieckim i przy porozumieniu Rumunów z rządem francuskim, rząd polski został bez uprzedzenia internowany. Kampania wrześniowa dobiegła końca. 22 września po ciężkich walkach, nie widząc dalszych szans na obronę, a zarazem nie chcąc kapitulować przed Niemcami dowództwo polskie przekazało miasto Lwów Armii Czerwonej. 28 września po heroicznej obronie skapitulowała stolica - Warszawa. 2 października skapitulował ostatni bastion polskiego oporu na wybrzeżu - Hel, którego bohaterska załoga przed pójściem do niemieckiej niewoli zniszczyła broń. 6 października zakończyła się trwająca 4 dni ostatnia batalia kampanii wrześniowej − bitwa pod Kockiem. W tym dniu umilkły ostatnie strzały wojny obronnej narodu polskiego. Polska została podbita i przegrała, ale jej stanowcza walka zakończyła bezkrwawe pasmo podbojów Hitlera w Europie. Tereny na zachód od rzek Pisy, Narwi, Bugu i Sanu znalazły się pod okupacją III Rzeszy, natomiast tereny leżące za tymi rzekami zostały przyłączone do ZSRR. Inwazja na Skandynawię Aby zabezpieczyć dostawy szwedzkich rud żelaza, niezbędnych niemieckiemu przemysłowi wojennemu i uprzedzić spodziewane zajęcie norweskich portów przez aliantów, 9 kwietnia 1940 roku III Rzesza zaatakowała Danię i Norwegię. Dania nie była w stanie stawiać jakiegokolwiek oporu i podporządkowała się Niemcom, broniła się natomiast Norwegia. Pomimo utraty najważniejszych miast słaba 50-tysięczna armia norweska stworzyła ogniska oporu w głębi kraju. Po zaciętych walkach z udziałem polskiej Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich został opanowany też Narwik. Sukces ten nie miał jednak już większego znaczenia w obliczu ataku III Rzeszy na Francję i kraje Beneluksu. W rezultacie w czerwcu alianci wycofali się. Norweskie porty i lotniska stały się odtąd dla Niemców dogodnymi bazami do ataków na Wielką Brytanię i północny Atlantyk. Dania i Norwegia pozostały pod okupacją do ostatnich dni wojny. niemieckie czołgi w stolicy Norwegii, Oslo W czerwcu 1940 roku Związek Radziecki zaanektował Litwę, Łotwę oraz Estonię przyłączając je jako Socjalistyczne Republiki Radzieckie do ZSRR. Józef Stalin próbował rozciągnąć swoją strefę wpływów także na Finlandię. Odmiennie niż republiki bałtyckie, odmówiła ona jednak przyjęcia warunków ZSRR dotyczących baz wojskowych i korekty granicy. W rezultacie została zaatakowana − od 30 listopada 1939 do 13 marca 1940 roku toczyła się tzw. wojna zimowa. Mimo że siły fińskie były zdecydowanie słabsze liczebnie od radzieckich, zdołały zadać im ciężkie straty i obronić granice swego kraju. Kampania francuska 10 maja 1940 roku III Rzesza zaatakowała Holandię, Belgię oraz Luksemburg. Opanowanie przez spadochroniarzy mostów i lotnisk holenderskich pozwoliło armii niemieckiej na zajęcie tego kraju w ciągu sześciu dni. 12 maja Niemcy przerwali front francuski w rejonie Sedanu i ruszyli na zachód, następnego dnia dotarli do kanału La Manche. Lewe skrzydło wojsk alianckich zostało odcięte. 28 maja armia belgijska skapitulowała. Od 26 maja do 4 czerwca w rejonie Dunkierki odbywała się ewakuacja wojsk brytyjskich ("Operacja dynamo"). Plaże pozostawiono wypełnione sprzętem, ale ludzi zdołano wywieźć na Wyspy Brytyjskie. 10 czerwca Włochy wypowiedziały wojnę Francji, co jednak nie mogło już mieć większego wpływu na losy wojny. W cztery dni później Niemcy wkroczyli do Paryża. 22 czerwca pod Compiègne, w tej samej salonce kolejowej, w której podpisano rozejm kończący I wojnę światową, Francuzi sygnowali zawieszenie broni. Północna Francja wraz z Paryżem dostała się pod okupację niemiecką, Alzację i Lotaryngię przyłączono do III Rzeszy, południowa zaś część kraju stała się kolaborującym z Niemcami Państwem Francuskim ze 100 tys. armią i rządem Petaina-Lavala ulokowanym w słynnym kurorcie Vichy. Państwo to istniało do 1942 roku, kiedy całe jego terytorium zaanektowane zostało przez Niemców w związku z wydarzeniami w Afryce Północnej. Bitwa o Anglię 8 sierpnia 1940 roku atakiem niemieckiego Luftwaffe na lotniska Królewskich Sił Powietrznych (RAF) rozpoczęła się powietrzna bitwa o Anglię, trwająca do 31 października. Celem Niemców było osiągnięcie dominacji w powietrzu oraz osłabienie potencjału militarnego wroga, co miało być wstępem do morskiej inwazji III Rzeszy na Wyspy Brytyjskie. Oprócz ataków na cele czysto wojskowe, Luftwaffe podjęła także szeroko zakrojoną kampanię nalotów wymierzonych przeciwko ludności cywilnej, mających złamać morale brytyjskiego społeczeństwa. Wskutek dobrze zorganizowanej brytyjskiej obrony ( skuteczne wykorzystanie sieci stacji radarowych), bitwa zakończyła się jednak porażką Niemiec. Udział w tym mieli Polacy − spośród wszystkich pilotów myśliwskich, broniących angielskiego nieba, 5% pochodziło z Polski. Przypisuje się im 11% wszystkich zestrzeleń samolotów wroga. Oprócz działań powietrznych Niemcy rozwinęli ofensywę morską przy pomocy okrętów podwodnych, pragnąc odciąć Wielką Brytanię od dostaw żywności i materiałów wojennych z kolonii i USA. Bitwa o Atlantyk przybrała na sile. Angielskie samoloty myśliwskie Hawker Huragan podczas lotu bojowego w bitwie o Anglię Kampania bałkańska 28 października 1940 roku Królestwo Italii zaatakowało Grecję. Wojska włoskie zostały jednak szybko powstrzymane i odrzucone, a w grudniu oddziały greckie wkroczyły do południowej Albanii. Szerokiego poparcia Grekom udzielili Brytyjczycy, wysyłając swoje siły ekspedycyjne. Obecność Brytyjczyków w Grecji i niepomyślny rozwój sytuacji politycznej w Jugosławii doprowadził do niemieckiej inwazji na oba te kraje (6 kwietnia 1941 roku). Oprócz Italii do ataku przyłączyły się również Węgry i Bułgaria. Już 12 kwietnia Niemcy wkroczyli do Belgradu, a do 30 kwietnia opanowali lądową część terytorium Grecji. Brytyjczycy wraz z resztkami greckiej armii wycofali się na Kretę. 20 maja na wyspie wylądowały niemieckie oddziały powietrzno-desantowe i pomimo ciężkich strat zdobyły ją (ostatnie oddziały brytyjskie zostały ewakuowane 31 maja). Grecja znalazła się pod niemiecko-włosko-bułgarską okupacją. Inwazja na ZSRR W dniu 22 czerwca 1941 roku III Rzesza Niemiecka wypowiedziała wojnę i dokonała zbrojnej agresji na Związek Radziecki (ZSRR), co otworzyło po raz pierwszy od października 1939 roku front wschodni II wojny światowej. Historiografia radziecka, a następnie rosyjska określa wojnę niemiecko-radziecką (1941-1945) nazwą Wielką Wojnę Ojczyźnianą, jako, że był to najważniejszy okres II wojny światowej, który zakończył się wyzwoleniem Europy i zakończeniem wojny. W działaniach wojennych sojusznikami III Rzeszy były Rumunia, Finlandia, Węgry, Italia oraz oddziały ochotników z Belgii, Holandii, Francji i Hiszpanii. W pierwszych miesiącach wojny Armia Czerwona ponosiła olbrzymie straty w ludziach i sprzęcie, a wojska niemieckie zajęły rozległe obszary Ukrainy, Białorusi i republik nadbałtyckich, docierając jesienią 1941 roku na przedpola Leningradu, Kijowa i Moskwy, gdzie natarcie nieprzyjaciela zostało zatrzymane. Udział ZSRR w wojnie z III Rzeszą pozwolił na utworzenie szerokiej wojennej koalicji antyfaszystowskiej. Nie zmieniając swojego negatywnego stanowiska wobec komunizmu, premier rządu brytyjskiego Winston Churchill natychmiast po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej zapowiedział nawiązanie bliższej współpracy z ZSRR. W dniu 8 września 1941 roku wojska niemieckie otoczyły od południa miasto Leningrad zajmując Szlisseburg i wychodząc na południowy brzeg jeziora Ładoga. Od tego dnia Leningrad (obec. Sankt Petersburg) znalazł się pierścieniu blokady otoczony przez wroga (na południu przez wojska niemieckie, na północy przez wojska fińskie). Przerwanie blokady miasta trwającej 28 miesięcy nastąpiło 27 stycznia 1944 roku. Przez ten okres okrążony, głodzony i ostrzeliwany przez wojska niemieckie Leningrad stracił swej 1/3 ludności, z głodu zmarło około 700 000 ludzi, w tym także Polacy. "Kraj - matka wzywa!" - plakat radziecki z 1941 roku wzywający do wstępowania do wojska w obronie ojczyzny Żołnierz radziecki broniący pozycji przed niemieckim natarciem W grudniu 1941 roku kontrofensywa radziecka pod Moskwą odrzuciła Niemców spod bram miasta. Ofensywa radziecka była kontynuowana na początku 1942 roku jednak zakończyła się niepowodzeniem (por: Kontrofensywy radzieckie 1941/1942). Umożliwiło to podjęcie ponownych działań ofensywnych przez wojska niemieckie, jednak ich taktyka wojny błyskawicznej po raz pierwszy w dziejach II wojny światowej uległa załamaniu. Wiosną 1942 roku Niemcy, uderzając na południu ZSRR w kierunku Wołgi i roponośnych terenów Kaukazu, doszli do miasta Stalingradu. Bitwa o Stalingrad skończyła się jednak klęską niemieckiej 6 Armii feldmarszałka Friedricha Paulusa, która otoczona w ruinach Stalingradu ostatecznie po długotrwałych i krwawych walkach poddała się 2 lutego 1943 roku. Bitwę przeżyło zaledwie 5% niemieckich żołnierzy, którzy trafili do obozów niemieckich. Obroną Stalingradu (obec. Wołgograd) kierował Wasilij Czujkow. Hitler, zły po przegranej, wydał rozkaz rozliczenia dowództwa za klęskę. Pragnąc odzyskać inicjatywę strategiczną na froncie wschodnim, w lipcu 1943 roku Niemcy przeszli do kontrataku w okolicach Kurska. Bitwa na łuku kurskim, pomimo początkowych sukcesów niemieckich, skończyła się przegraną atakujących i ostateczną utratą przez Niemcy inicjatywy strategicznej na froncie wschodnim. Powstanie odrodzonego Wojska Polskiego W maju 1943 roku na terenie ZSRR z inicjatywy Związku Patriotów Polskich (ZPP) w Sielcach nad Oką rozpoczęto formowanie 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Nowo tworzone siły zbrojne były wojskowo i politycznie podporządkowane ZSRR, natomiast nie uznawały zwierzchnictwa polskiego rządu emigracyjnego w Londynie. Pierwszą bitwą polskiego wojska na froncie wschodnim była bitwa pod Lenino 12–13 października 1943 roku. Następnie oddziały Wojska Polskiego wspólnie z sojuszniczą Armią Czerwoną walczyły z wojskami niemieckimi na Ukrainie, Białorusi, terytorium Polski, w Czechosłowacji oraz w Niemczech. Na przełomie 1943 i 1944 roku sformowano kolejne polskie jednostki w ZSRR, które utworzyły 1 Korpus Polskich Sił Zbrojnych rozwinięty 16 marca 1944 roku w 1 Armię Polską. Odrodzone Wojsko Polskie zostało formalnie powołane ustawą Krajowej Rady Narodowej (KRN) z 21 lipca 1944 roku o przejęciu zwierzchnictwa nad Armią Polską w ZSRR i o scaleniu Armii Ludowej i Armii Polskiej w ZSRR w jednolite Wojsko Polskie. Na mocy tej ustawy, KRN objęła zwierzchnią władzę nad Armią Polską w ZSRR oraz powołała do życia Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego. Od 20 sierpnia 1944 roku prowadzono mobilizację do Wojska Polskiego na wyzwolonych terenach Polski. Jednostki Wojska Polskiego uczestniczyły w bitwie pod Studziankami w sierpniu 1944 roku, w tym czasie też brały udział w walkach o przyczółek czerniakowski. Później brały udział w walkach o przełamanie niemieckich umocnień Wału Pomorskiego, w ramach których zdobywano w marcu 1945 roku silnie umocnioną twierdzę kołobrzeską. Przyłączenie się USA do aliantów Istotnym wydarzeniem, zmieniającym całkowicie układ sił, było przystąpienie do wojny po stronie koalicji antyhitlerowskiej Stanów Zjednoczonych Ameryki (USA) w następstwie japońskiego ataku na amerykańską bazę na Hawajach - Pearl Harbor w dniu 7 grudnia 1941, przeprowadzonego bez wypowiedzenia wojny. Oprócz podjęcia walk z flotą i wojskami japońskimi w Azji południowo-wschodniej i na Pacyfiku, USA, dysponujące ogromnym potencjałem przemysłowym, zaczęły wysyłać oddziały i sprzęt wojskowy do Wielkiej Brytanii oraz Afryki. Kampania apenińska Po pokonaniu sił niemiecko-włoskich w północnej Afryce, alianci dokonali inwazji na Sycylię 10 lipca 1943, a 3 września w południowych Włoszech i 9 września na obcasie włoskiego buta, wylądowała brytyjska 8 Armia dowodzona przez gen. Montgomery'ego, zaś w okolicach Salerno na południe od Rzymu wylądowała 5 Armia amerykańska gen. Marka Clarka. Całymi siłami alianckimi we Włoszech dowodził brytyjski gen. Alexander. Rząd marszałka Pietro Badoglio podpisał akt kapitulacji Włoch, a wkrótce wypowiedział wojnę Niemcom. Początkowo uwięziony dyktator Włoch Benito Mussolini uwolniony został przez niemieckich spadochroniarzy pod dowództwem Otto Skorzeny'ego i uciekł na północ kraju, gdzie ogłosił powstanie sprzymierzonej z Niemcami tzw. Włoskiej Republiki Socjalnej, zwanej Republiką Salo. Zaciekłe walki na tym froncie toczyły się na liniach obronnych: Gustawa i Gotów, aż do 4 maja 1945, kiedy Niemcy ogłosiły kapitulację tego frontu, jeszcze przed końcem wojny. Front zachodni 1944 - 1945 6 czerwca 1944 alianci dokonali wielkiej operacji desantowej we francuskiej Normandii, w ramach Operacji Overlord. Umocnienia Wału Atlantyckiego nie wytrzymały naporu wojsk inwazyjnych pod dowództwem generała Eisenhowera, wspieranych przez siły morskie, powietrzne oraz powietrzno-desantowe. 29 czerwca Amerykanie wyzwolili Cherbourg, a w połowie lipca wojska brytyjskie opanowały po krwawych bojach Caen. W sierpniu doszło do załamania się obrony Niemców w Normandii i okrążenia ich sił w kotle pod Falaise, z czym zbiegło się lądowanie aliantów na południu Francji. 19 sierpnia w Paryżu wybuchło powstanie, któremu przyszły z odsieczą czołgi gen. Leclerca. 25 sierpnia, po czteroletniej okupacji, miasto zostało wyzwolone. Trzy dni później padł garnizon Marsylii. Pierwszy tydzień września przyniósł również wyzwolenie Calais, Rouen, Lyonu oraz znacznej części Belgii z Antwerpią i Brukselą. 17 września rozpoczęła się aliancka Operacja Market Garden. Miała ona na celu uchwycenie mostów na wielkich przeszkodach wodnych w Holandii i otwarcie drogi do przemysłowego serca Niemiec, Zagłębia Ruhry, co zdaniem jej pomysłodawcy Bernarda Montgomery'ego dawało szansę zakończenia wojny przed końcem 1944 roku. Operacja zakończyła się jednak niepowodzeniem, o czym zadecydowała klęska brytyjskich spadochroniarzy pod Arnhem. Porażka ta oraz nadmiernie rozciągnięte linie zaopatrzeniowe aliantów spowodowały zastój na froncie aż do zimy. Dało to Niemcom czas na odbudowanie sił; w grudniu 1944 rozpoczęli oni kontrofensywę w Ardenach, która po początkowych sukcesach zakończyła się klęską, dzięki amerykańskiej obronie Bastogne i przerwaniu pierścienia okalającego miasto przez wojska gen. Pattona. Zachodni alianci wkroczyli na terytorium Niemiec i w marcu 1945 sforsowali Ren, dokonując wielkiego okrążenia wojsk niemieckich w Zagłębiu Ruhry. Następnie ich czołowe oddziały dotarły do Łaby, gdzie 25 kwietnia 1945 nastąpiło spotkanie z idącymi od wschodu wojskami radzieckimi. Front wschodni 1944 - 1945 6 stycznia 1944 roku Armia Czerwona przekroczyła dawną granicę Polski. 22 czerwca, w trzecią rocznicę inwazji Niemiec na ZSRR, rozpoczęła się ofensywa strategiczna na Białorusi, zakończona rozbiciem niemieckiej Grupy Armii Środek. Dzięki temu w lipcu wojska radzieckie sforsowały Bug i wyszły na linię Wisły. W dniu 21 lipca 1944 roku zostało wyzwolone miasto Lublin, dzień później 22 lipca ogłoszono w nim manifest Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (PKWN), który został oficjalnie powołany przez Krajową Radę Narodową (KRN). W Manifeście PKWN wzywano do walki z okupantem niemieckim, ustanawiano KRN jako jedyne legalne źródło władzy w odrodzonej Polsce. Ważnym faktem proklamowania nowego socjalistycznego państwa było również międzynarodowe uznanie Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej (TRJN), którego podstawą był Rząd Tymczasowy RP w Lublinie. 1 sierpnia wybuchło powstanie warszawskie, zainicjowane przez Armię Krajową (AK) w celu opanowania stolicy Polski przed nadejściem Armii Czerwonej. Po 63 dniach walki powstanie upadło. Żołnierz 1 Armii Wojska Polskiego oraz żołnierze Armii Czerwonej w wyzwolonej 17 stycznia 1945 roku Warszawie Defilada 1 Armii Wojska Polskiego w wyzwolonej Warszawie 19 stycznia 1945 roku We wrześniu wyczerpana wojną Finlandia poprosiła ZSRR o podpisanie rozejmu i wkrótce potem podjęła działania zbrojne przeciwko swym niedawnym sojusznikom, Niemcom. W październiku Związek Radziecki po raz pierwszy od wybuchu wojny przekroczył przedwojenną granicę III Rzeszy (w Prusach Wschodnich). 12 stycznia 1945 roku ruszyła kolejna wielka ofensywa radziecka, która odrzuciła Niemców od Wisły aż do Wału Pomorskiego, Odry i Nysy Łużyckiej. Dzięki tejże ofensywie już 17 stycznia 1945 roku została wyzwolona przedwojenna stolica Polski Warszawa, a dwa dni później 19 stycznia miasto Łódź. 26 stycznia żołnierze Armii Czerwonej wyzwolili obóz koncentracyjny Auschwitz, gdzie w czasie wojny zamordowano 1 200 000 więźniów, w walkach o wyzwolenie obozu poległo ponad 320 żołnierzy radzieckich, wyzwolenia doczekało 7 000 więźniów. 27 stycznia zostały wyzwolone miasto Katowice oraz Oświęcim. W dniu 1 lutego władze centralne przeniosły się z Lublina do Warszawy. Na południu fronty radzieckie po zajęciu Rumunii (jej rząd oraz rząd bułgarski przeszły na stronę aliantów) wkroczyły na terytorium Węgier oraz Jugosławii. W październiku 1944 roku został wyzwolony Belgrad, a w lutym 1945 roku po długotrwałych walkach padł Budapeszt. W marcu 1945 roku Niemcy podjęli nieudaną ofensywę strategiczną nad Balatonem, swoją ostatnią w tej wojnie. Miesiąc później Armia Czerwona wkroczyła do stolicy Austrii Wiednia. Propaganda niemiecka zapowiadała użycie nowych rodzajów broni odwetowej, tzw. Wunderwaffe, lecz losów wojny nie było już w stanie nic zmienić. Kapitulacja Niemiec Ulica w Berlinie Przełamanie Wału Pomorskiego w ramach operacji pomorskiej i przekroczenie Odry przez armie radzieckie oraz 1 i 2 Armię Wojska Polskiego dało początek operacji berlińskiej, która zakończyła się 2 maja 1945 kapitulacją załogi miasta. Wcześniej, 30 kwietnia Adolf Hitler popełnił samobójstwo. Na mocy jego testamentu władza nad państwem i siłami zbrojnymi przeszła w ręce admirała Karla Dönitza, który powołał we Flensburgu ostatni rząd III Rzeszy. 8 maja Niemcy w jednym ze szkolnych budynków w Reims we Francji skapitulowali na froncie zachodnim przed przedstawicielami armii USA i Wspólnoty Brytyjskiej. Dzień później 9 maja w Berlinie podpisali również akt kapitulacji w obecności delegacji radzieckiej. Tym samym II wojna światowa w Europie oficjalnie dobiegła końca, choć na niektórych obszarach działania zbrojne trwały jeszcze przez jakiś czas (dopiero 11 maja poddała się na terenie Czech Grupa Armii Środek, jako ostatni niemiecki związek operacyjny, do 15 maja toczyły się walki na froncie jugosłowiańskim). Afryka: Walki w północnej Afryce rozpoczęły się w chwili przystąpienia Królestwa Italii do wojny po stronie Niemiec. 13 września 1940 roku armia włoska pod dowództwem marszałka Rodolfo Grazianiego, atakując z Libii, wtargnęła do Królestwa Egiptu i zdobyła Sidi Barrani. Mimo zdecydowanej przewagi liczebnej zatrzymała się tam i zaczęła się umacniać, czekając na zaopatrzenie. Brytyjczycy, dowodzeni przez generała Archibalda Wavella, wycofali się do Marsa Matruh. 9 grudnia ruszyła brytyjska kontrofensywa. Włosi zostali wyparci z Egiptu i utracili Cyrenajkę z Bardią i Tobrukiem. 19 stycznia 1941 roku ruszyła ofensywa Brytyjczyków przeciwko wojskom włoskim we Wschodniej Afryce. Brytyjczycy zaatakowali z trzech stron kierując się na stolicę Etiopii – Addis Abebę. 26 marca po 7-tygodniowym oblężeniu upadła twierdza górska Keren. Brytyjskie oddziały desantowe odbiły stolicę Somalii Brytyjskiej – Berberę. Główny atak brytyjski wyszedł z Kenii i po 53 dniach stałego marszu i walk wojska tego frontu wyzwoliły Addis Abebę. W II poł. maja 1941 roku cała Etiopia, Erytrea i Somalia były wolne od okupantów włoskich. Niemieckie wsparcie dla Italii 9 stycznia 1941 roku Niemcy podjęli decyzję o wsparciu włoskich działań wojennych w Afryce. W lutym do Libii dotarły pierwsze jednostki Niemieckiego Korpusu Afrykańskiego pod dowództwem generała Erwina Rommla. 31 marca ruszyło natarcie wojsk niemiecko-włoskich, przy czym główne uderzenie wyszło od strony pustyni. Rozcięta na dwie części armia brytyjska wycofała się aż nad granicę libijsko-egipską, pozostawiając jedynie załogę w oblężonym Tobruku. 25 sierpnia broniących się w Tobruku Australijczyków wsparła polska Samodzielna Brygada Strzelców Karpackich. 18 listopada ruszyła brytyjska ofensywa, która po ciężkich walkach zlikwidowała oblężenie Tobruku i wyparła wojska Osi z Cyrenajki. 21 stycznia 1942 roku siły niemiecko-włoskie rozpoczęły kontratak, odzyskując utracone terytorium libijskie i zdobywając twierdzę Tobruk, a następnie wkroczyły w głąb Egiptu docierając pod Al-Alamajn. Ciężkie walki pod Al-Alamajn trwały od 31 sierpnia do 4 listopada i zakończyły się porażką wojsk świeżo mianowanego feldmarszałka Rommla. 7 listopada siły angielsko-amerykańskie w ramach Operacji Torch wylądowały w Maroku i Algierii. Niemcy i Włosi wycofali się do Tunezji, gdzie podjęli próbę kontrofensywy na Linii Mareth, a wobec jej niepowodzenia skapitulowali 12 maja 1943 roku. Azja i Oceania: Wojna na Pacyfiku rozpoczęła się 7 grudnia 1941 roku atakiem japońskich sił powietrznych na bazę amerykańskiej floty w Pearl Harbor. Japończycy zadali duże straty amerykańskiej Flocie Pacyfiku. Dowódcą armii japońskich był Isoroku Yamamoto. Następnie kierując atak na południe, 8 grudnia Japończycy wylądowali na Filipinach, gdzie stawiały im długotrwały opór siły amerykańsko-filipińskie pod dowództwem generała Douglasa MacArthura. Opór obrońców został ostatecznie złamany po zdobyciu twierdzy na wyspie Corregidor 5 maja 1942. Również 8 grudnia 1941 siły japońskie zaatakowały Malaje i 15 lutego 1942, po ofensywie lądowej zdobyły największą na Dalekim Wschodzie bazę brytyjskiej marynarki wojennej i zarazem twierdzę lądową – Singapur. Uwaga Japończyków skierowała się na wyspę Borneo oraz Indie Holenderskie, które zaatakowali w styczniu 1942. Desanty morskie i powietrzne opanowały roponośne obszary Borneo i Sumatry, a broniąca wysp flota aliancka poniosła porażkę w bitwie na Morzu Jawajskim. 9 marca naczelny dowódca wojsk holenderskich podpisał kapitulację Jawy. Indie Holenderskie znalazły się w rękach Japończyków. W celu wzmocnienia morale, amerykańskie bombowce North American B-25 Mitchell startujące z lotniskowca dokonały 18 kwietnia 1942 roku pierwszego nalotu na japońską stolicę Tokio, który przeszedł do historii pod nazwą Rajd Doolittle'a. Lądowa ofensywa Japończyków w Birmie doprowadziła do zajęcia tego kraju w czerwcu 1942 roku i odrzucenia Brytyjczyków do Indii. Chcąc przeszkodzić w usadowieniu się Japończyków na Nowej Gwinei i na Wyspach Salomona, Amerykanie stoczyli bitwę powietrzno-morską na Morzu Koralowym, powstrzymując japoński marsz w kierunku Australii. Zwycięska dla Amerykanów lotniczo-morska bitwa o Midway stoczona między 3 a 6 czerwca 1942 stała się punktem zwrotnym w wojnie na Pacyfiku – Japończycy utracili inicjatywę strategiczną. Na południu Pacyfiku wielomiesięczne zmagania na Guadalcanal w archipelagu Wysp Salomona powstrzymały kolejną japońską próbę marszu w kierunku Australii. W 1943 Amerykanie odzyskali archipelag Wysp Salomona, część zajętych wcześniej przez Japończyków terytoriów Nowej Gwinei i Wyspy Gilberta. 1 lutego 1944 Amerykanie wylądowali na Archipelagu Marshalla, 15 czerwca na Marianach. Grzyb atomowy nad Nagasaki 19-20 czerwca 1944 miała miejsce wielka lotniczo-morska bitwa na Morzu Filipińskim, zakończona amerykańskim zwycięstwem. 20 lipca Amerykanie wylądowali na Guam, a 20 października na wyspie Leyte na Filipinach, gdzie między 23 a 26 października doszło do wielkiej bitwy morskiej zwanej bitwą o Zatokę Leyte stoczonej między Flotą USA, a Cesarską Marynarką, usiłującą zniszczyć przyczółek sformowany przez lądujące w zatoce wojska amerykańskie. W czasie tej bitwy Japończycy pierwszy raz użyli samobójczych oddziałów lotniczych – kamikaze. 19 maja 1945 ustał opór japoński na Filipinach, w czerwcu Amerykanie zdobyli Okinawę. Naloty dywanowe amerykańskich latających fortec zniszczyły Tokio i inne miasta japońskie. 8 sierpnia Związek Radziecki (ZSRR) wypowiedział wojnę Japonii, radzieckie dywizje wkroczyły do Mandżurii, rozbijając szybko japońską Armię Kwantuńską. W dniach 6 i 9 sierpnia Amerykanie zrzucili bomby atomowe na Hiroshimę i Nagasaki, co walnie przyczyniło się do złamania ducha oporu i do podpisania aktu bezwarunkowej kapitulacji Japonii 2 września 1945 (1 września czasu środkowoeuropejskiego). Skutki: Straty w ludności Ofiary II Wojny Światowej II wojna światowa miała tragiczne skutki dla obywateli państw biorących udział w wojnie. Straty wśród ludności cywilnej wyniosły łącznie prawie 33 miliony ludzi. Wojna (zarówno bezpośrednie działania wojenne, jak i nie mające uzasadnienia militarnego alianckie naloty dywanowe czy zaplanowane akcje pacyfikacyjne ze strony Niemców) doprowadziła do dużego zniszczenia w miastach, głównie tych o dużym znaczeniu strategicznym – takich jak Warszawa, Stalingrad, Cherbourg, Drezno, Tokio czy Berlin, a także tragicznych dla Japończyków wybuchów dwóch bomb atomowych (w Hiroszimie i Nagasaki), wskutek czego bezpośrednio zginęło nie mniej niż 150 tys. osób, a kilkadziesiąt tysięcy zostało ciężko rannych (co doprowadziło znaczną ich część do szybkiej śmierci), a dalsze zgony nastąpiły wskutek promieniowania. Znana jest także zbrodnicza działalność hitlerowców zakładających obozy koncentracyjne, będące narzędziem ludobójstwa podbitych narodów. Podział Europy Wskutek wojny z powodu zniszczeń i strat materialnych pozycję na arenie międzynarodowej straciły Wielka Brytania, Japonia, Niemcy i Francja. Od teraz los Europy zależał w głównej mierze od USA i ZSRR. Po konferencji w Jałcie w lutym 1945 roku nastąpił polityczny podział Europy na blok zachodni i blok wschodni (początek zimnej wojny). Na zebraniu Wielkiej Trójki potwierdzającym spotkanie w Teheranie ustalono, że terytoria, zdobyte przez Armię Czerwoną znajdą się w strefie wpływów ZSRR, a te wyzwolone przez aliantów zachodnich – w strefie wpływów państw zachodnich. W ten sposób Polska i pozostałe kraje Europy środkowo-wschodniej stały się zależne od ZSRR, natomiast Grecja, Italia, Francja i Benelux, a po kilku latach także cała Austria – w bloku zachodnim. Jugosławia i Albania opanowane po wycofaniu się Niemców i Włochów przez armię partyzantów Josipa Broz Tito pozostały po wojnie od ZSRR zasadniczo niezależne, choć oba te kraje poszły w następnych latach drogą budowy socjalizmu. Początek ONZ Alianci podjęli działania mające na celu zapobiec powstawaniu konfliktów na arenie międzynarodowej. Powołana została (w miejsce Ligi Narodów) Organizacja Narodów Zjednoczonych mająca przeciwstawiać się przejawom łamania praw człowieka. Państwa należące do ONZ zobowiązały się nie dopuszczać do władzy partii o poglądach neonazistowskich, a nawet je delegalizować. Zakazano propagowania symboli swastyki. Zajęto się także sprawą okaleczonego przez holokaust narodu żydowskiego, co doprowadziło do stworzenia państwa Izrael, na terytorium Palestyny. Dalsze ustalenia Niemcy i Austria zostały podzielone na cztery strefy okupacyjne: brytyjską, francuską, amerykańską (gdzie w 1946 w Norymberdze odbyły się procesy norymberskie skazujące zbrodniarzy wojennych) i radziecką. Według takiej samej zasady podzielono Berlin i Wiedeń. USA dodatkowo przejęły kontrolę nad miastami Bremą i Bremerhaven w strefie brytyjskiej. Włoska Republika Socjalna została rozwiązana. Nowe władze tymczasowe Włoch zgodziły się na przekazanie włoskiej części Dalmacji Jugosławii oraz Dodekanezu Grecji. Anektowana wcześniej Albania stała się ponownie niepodległym państwem. Znacznie zmieniono granice państw w radzieckiej strefie wpływów. Zachodnia granica Polski miała przebiegać wzdłuż biegu rzek Odry i Nysy Łużyckiej, południowa naturalnymi granicami w Sudetach i dalej na wschód według stanu z 1938, wschodnia rzeką Bug i wzdłuż tzw. linii Curzona oraz północna na północnych Mazurach. Polacy zyskali także miasto Gdańsk kontrolowane przed wojną przez Ligę Narodów. Czechosłowacja, ponownie niepodległa, odzyskała Ruś Zakarpacką od Węgier, ale odstąpiła ją ZSRR. Węgry utraciły również Siedmiogród na rzecz Rumunii. Ta zaś utraciła Besarabię na rzecz ZSRR. Na Bułgarię wielkie mocarstwa nałożyły sankcje gospodarcze za przyłączenie Dobrudży kosztem Rumunii w 1940 roku i odcięcie jej dostępu do morza. Na Dalekim Wschodzie Japonia, okupowana przez USA do 1952 roku, straciła, oprócz zdobytych od Amerykanów archipelagów, wszystkie swoje zamorskie terytoria, począwszy od Tajwanu, Hajnanu, Mandżurii i wschodnich Chin na rzecz Republiki Chińskiej, Sachalinu i Kuryli na rzecz ZSRR, Azję Południowo-Wschodnią na rzecz Wielkiej Brytanii i Francji, kończąc na stracie Korei. Cesarz Hirohito musiał zrzec się statutu boga, w 1946 roku uchwalono konstytucję zmieniającą diametralnie ustrój kraju. Zbrodniarze wojenni zostali skazani w Międzynarodowym Trybunale Wojskowym dla Dalekiego Wschodu w Tokio w 1948 roku. Wojna stworzyła sprzyjające warunki do uzyskania niepodległości przez Wietnam (1945), Filipiny (1946) oraz Birmę (1948). W Afryce Północnej Libia i Somalia, dawne posiadłości włoskie, dostały się pod okupację aliantów zachodnich (w 1951 roku Libia ogłosiła niepodległość, a w 1950 roku Somalia znalazła się pod władzą ONZ). W 1941 roku niepodległość odzyskała Abisynia (od 1936 włoska). Na Bliskim Wschodzie okazję do ogłoszenia niezależności zyskała Syria (1946). Postęp w technologii militarnej Podczas II Wojny Światowej szybki rozwój zanotowało wyposażenie żołnierza. Począwszy od pistoletów maszynowych (MP 40 oraz PPSz 41), a skończywszy na karabinach StG 44 i Mosin-Nagant, które powstały w trakcie wojny. W czasie konfliktu swoje początki miały także stacje radiolokacyjne, samoloty z napędem odrzutowym, pociski rakietowe, pierwsze samobieżne wyrzutnie pocisków rakietowych (radzieckie legendarne BM-13 Katiusza, niemieckie Panzerwerfer 42) oraz bomby atomowe.
Głogowską" (1518) Lucas Cranach Starszy (1472-1553), "Madonna z Dzieciątkiem, zw. Głogowską", 1518, olej na desce, 43 x 33 cm, dzięki uprzejmości Muzeum Narodowego we Wrocławiu, fot. kolekcje.mkidn.gov.pl. Do czasów II wojny światowej w kolegiacie głogowskiej na Dolnym Śląsku znajdował się bardzo cenny obraz "Madonny z
Do tej pory nie raz można usłyszeć kąśliwe uwagi na temat wyposażenia polskiej armii z kampanii wrześniowej 1939 roku. Symbolem tego jest często powtarzany mit, jakoby polscy ułani atakowali niemieckie czołgi używając do tego celu szabel. Tymczasem genialnego uzbrojenia polskiej konstrukcji z czasów II wojny światowej było całkiem sporo. Sęk w tym, że zostało ono wyprodukowane w zbyt małych ilościach, a niektóre sektory zostały zaniedbane, jak np. produkcja nowoczesnych myśliwców. Prawda jest taka, że Polska nie mogła wygrać sama kampanii z 1939 roku, chociażby z tego względu, że została zaatakowana przez dwie ówczesne potęgi z dwóch stron. W tej sytuacji nie obroniłoby się na miejscu Polski żadne państwo z tamtych czasów. Gdyby jednak hipotetycznie Polska musiała mierzyć się z samymi Niemcami, a zaprezentowanego w tym artykule polskiego uzbrojenia było znacznie więcej, to na pewno konfrontacja trwałaby znacznie dłużej, a to mogłoby wpłynąć na losy całej wojny. Szczególnie znając bitność polskich żołnierzy z kampanii wrześniowej, zaprezentowaną przykładowo podczas sławnej bitwy pod Wizną. A oto polskie uzbrojenie z czasów II wojny światowej, którego na pewno nie musimy się wstydzić: 1. Karabin przeciwpancerny wz. 35 (Ur) Do połowy lat 30-tych Polacy faktycznie nie posiadali wyspecjalizowanej broni przeciwpancernej. Jednak nasze służby wywiadowcze nie były ślepe i dostrzegły zbrojenia zarówno Niemiec, jak i ZSRR w broń pancerną. W tej sytuacji postanowiono stworzyć rodzimy karabin przeciwpancerny, inspirowany dokonaniami niemieckiego inżyniera Hermanna Gerlicha. Pracował nad nim cały zespół ekspertów z różnych dziedzin batalistyki, aerodynamiki. W efekcie tych działań, w listopadzie 1935 przedstawiono model karabinu wz. 35. Czasami nazywa się ten karabin Ur lub Urugwaj - posiadanie tej broni przez Wojsko Polskie było owiane tajemnicą, a oficjalnie produkcja elementów karabinu była związana z eksportem karabinów do Urugwaju. Pracował nad nim cały zespół ekspertów z różnych dziedzin balistyki, aerodynamiki. W efekcie tych działań, w listopadzie 1935 przedstawiono model karabinu wz. 35. Czasami nazywa się ten karabin Ur lub Urugwaj - posiadanie tej broni przez Wojsko Polskie było owiane tajemnicą, a oficjalnie produkcja elementów karabinu była związana z eksportem karabinów do Urugwaju. Jak broń ta działała? Karabin posiadał długą lufę 1200 mm, dla tej broni stworzono także specjalny rodzaj naboi 7,9 mm. Prędkość wystrzelanego pocisku wynosiła około 1300 m/s i z odległości 300 metrów przebijał on pancerz grubości 15 mm, a z odległości 150 metrów nawet 33 mm. Ideą tej broni było zatem przebicie przez pocisk pancerza czołgu i rażenie odłamkami jego załogi. W sierpniu 1939 w rękach Wojska Polskiego było około 3500-4500 sztuk karabinów wz. 35. Nie ma zbyt wielu relacji na temat tego, jak karabin sprawdzał się w 1939 roku, jednak na podstawie nielicznych istniejących można ocenić, że była to naprawdę bardzo skuteczna broń. Oto relacja rotmistrza Zbigniew Szacherskiego z 7. pułku strzelców konnych wielkopolskich: „Tymczasem również na odcinku 3. i 4. szwadronu pojawiły się czołgi. Przy szwadronach nie było działek przeciwpancernych, a możliwości otwartej walki przeciwko czołgom, przy pomocy karabinów maszynowych i rusznic, było problematyczne. Toteż por. Groniowski, po pierwszych bezskutecznych strzałach, wydał 4. szwadronowi rozkaz krycie się wśród rozwalonych chałup. Sam wyrwał strzelcowi rusznicę przeciwpancerną (karabin ppanc. wz. 35 Ur) i otworzył ogień na pobliskie czołgi. Po chwili udało mu się unieruchomić, a wreszcie zmusić do milczenia jeden z nich. Jak stwierdziliśmy po walce, w samotnym pojedynku człowieka z czołgiem zwyciężył por. Groniowski, gdyż od strzałów z rusznicy, które wielokrotnie przebiły pancerz, legła cała załoga”. 2. Czołg 7TP Polska we wrześniu 1939 rzeczywiście miała niewiele czołgów w porównaniu do Niemiec – 343 sztuk do 3346, a zatem można powiedzieć, że niemal 10-krotnie mniej. Spośród tych nielicznych czołgów większość stanowiły francuskie Renault, w tym 120 maszyn jeszcze z czasów I wojny światowej. Faktem jednak jest, że Polska miała swojego znakomitego asa w rękawie, rodzimą konstrukcję - czołg lekki 7TP. Seryjna produkcja czołgu 7TP ruszyła w 1935 roku. Posiadał on armatę Bofors kal. 37 mm oraz karabin maszynowy Browling. Zdecydowaną większość niemieckich czołgów podczas kampanii wrześniowej stanowiły Panzer I i Panzer II – z czego pierwszy jako uzbrojenie posiadał jedynie dwa karabiny maszynowe MG-34, a drugi armatę kalibru 20 mm, a zatem polski czołg był lepszy pod względem uzbrojenia, miał także grubszy pancerz od Panzer I i niektórych wersji Panzer II. Warto podkreślić, że w fazie przygotowania były także czołgi 10TP i 14TP o jeszcze lepszych konfiguracjach od 7TP. Jak w praktyce radził sobie 7TP? Oto fragment relacji dowódcy 2 kompanii czołgów kpt. Konstantego Hajdenki z dnia 6 września 1939: „Otrzymuję bardzo silny ogień działkowy z lasu Wygoda i ogień artylerii z południowego brzegu rzeczki. Ukazują się czołgi po szosie z leśniczówki Wygoda (około 6). Pojedynek ogniowy z odległości 400−500 metrów, moje czołgi skupiają się około mojego czołgu − prowadzimy ogień z miejsca, nasze działka bardzo celne, niemieckie czołgi palą się i zaprzestając ognia chowają się do lasu”. Niestety, w dużej mierze ze względów finansowych, wyprodukowano tylko 132 czołgi 7TP. Zbyt mało, aby ich wykorzystanie mogło wpłynąć znacząco na przebieg wojny. Polacy posiadali także około 600 tankietek rodzimej produkcji - TK-3 i TKS, ale sprawdzały się one głównie jako pojazd rozpoznawczy, a także umiarkowanie przeciwko piechocie – miały słaby pancerz, zatem łatwo było je zniszczyć przy pomocy broni przeciwpancernej. 3. PZL-37 „Łoś” Jeśli chodzi o myśliwce, Wojsko Polskie faktycznie znacznie ustępowało pola Niemcom –Meserschmitty Me 109 i Me 110 były znacznie lepszymi maszynami od polskich PZL i PZL Trzeba jednak pamiętać, że polscy konstruktorzy pracowali już nad nowymi maszynami i istniało kilka prototypów, jak PZL-50 „Jastrząb”, nie weszły one jednak do produkcji seryjnej, zatem ciężko ocenić wartość bojową tych konstrukcji. Jednak jeśli chodzi o bombowce, to ukończony w 1936 roku bombowiec PZL-37 „Łoś”, nie ustępował jakością głównemu niemieckiemu bombowcowi z września 39, Heinkel He-111, a niektórymi istotnymi parametrami nawet go przebijał – „Łoś” mógł udźwignąć 2500 kg bomb, podczas gdy niemiecka maszyna tylko 2000 kg. O jakości tej maszyny świadczy też duże zainteresowanie nią innych państw. Maszyny PZL-37 „Łoś” kupić chcieli Grecy, Bułgarzy, Turcy, Rumuni, zakupić licencję na produkcję „Łosia” chciała także belgijska fabryka Renard. Do 1 sierpnia 1939 roku zebrano 55 zamówień na PZL-37, ale nie zrealizowano ich przez wybuch wojny. Mimo wyprodukowania niemal 100 „Łosi”, w walkach we wrześniu 1939 wzięło udział tylko 36 maszyn (reszta nie była gotowa do akcji bojowej). Najwięcej wiadomo o ich efektach działań z 4 i 5 września – wtedy to „Łosie” zaatakowały XVI Korpus Pancerny. Efektem ataku były starty XVI Korpusu na poziomie 30 proc. i 2 dni opóźnienia marszu. Polskie bombowce zestrzeliły wtedy też 2 myśliwce Messerschmitt Me-109. Straty własne wyniosły 9 maszyn i trzeba przyznać, że nie jest to zły rezultat biorąc pod uwagę fakt, że polskie bombowce latały bez obstawy myśliwców. Podsumowując, mieliśmy w 1939 znakomite bombowce, ale po pierwsze było ich, jak wszelkiej nowoczesnej broni w Wojsku Polskim, zbyt mało, a po drugie nie posiadaliśmy odpowiednich myśliwców, które powinny chronić „Łosie” podczas akcji. 4. Armata przeciwlotnicza wz. 36/37 kal. 75 mm Kolejny przykład na to, że Polacy wcale nie przeoczyli nowych trendów w światowej wojskowości i skierowania nacisku na rozwój lotnictwa oraz wojsk pancernych. W celu zwalczania samolotów wroga, polskie władze postanowiły zlecić opracowanie armaty przeciwlotniczej Starachowickim Zakładom Górniczym (przemianowanym po wojnie na słynną Fabrykę Samochodów Ciężarowych „Star”). W wyniku prac polskich inżynierów, ostateczna wersja działa kal. 75 mm została zatwierdzona w 1937 roku i wprowadzona do produkcji seryjnej. Działo produkowano w dwóch wersjach – wz. 36, które wyróżniało się posiadaniem własnej trakcji mechanicznej, a także wz. 37, które było odmianą półstałą, transportowaną za pomocą ciągników. Jeśli chodzi o najważniejsze dane techniczne armaty, to potrafiła ona zestrzelić samolot lecący na wysokości 9,5 km, prędkość pocisku wynosiła 800-950 m/s i można było z niej oddać 20-25 strzałów na minutę. Do wybuchu wojny niestety zdołano wyprodukować zaledwie 52 armaty tego typu. O skuteczności tych dział mówią same za siebie wyniki 101 dywizjonu (3 baterie po 4 działa), który wedle monografii „Armata przeciwlotnicza 75mm wz. 36 strącił 16 samolotów nieprzyjaciela. Dywizjon ten stacjonował w Warszawie w pierwszym tygodniu września, a następnie przemieszczał się na południe aż do Węgier. Taka liczba zestrzeleń, biorąc pod uwagę długi czas poświęcony na przemieszczanie dział, wygląda bardzo przyzwoicie. A to nie jedyna formacja dysponująca tymi działami, która osiągnęła znakomite rezultaty - jeszcze okazalej wyglądają dokonania 9 samodzielnej baterii – jej 4 działa zniszczyły aż 11 samolotów wroga. Powyższe liczby pokazują, że były to znakomite armaty i gdyby Wojsko Polskie w 1939 roku miało ich nie 52, a np. 520 sztuk, ich umiejętne wykorzystanie z pewnością mogłoby nawet całkowicie sparaliżować działania lotnictwa niemieckiego. Polacy nie gęsi, iż swoją broń mają Powyższe uzbrojenie pokazuje, że Polacy we wrześniu nie tylko wykazali się wielką odwagą w walce nierównej walce, ale posiadali także niewielkie ilości znakomitych rodzimych konstrukcji, których zdecydowanie większa liczba mogła wpłynąć na losy wojny. A warto zaznaczyć, że nie jest to całość skutecznego uzbrojenia stworzonego przez Polaków – warto pamiętać też chociażby o pistoletach 9mm wz. 35 „Vis”, które były tak dobre, że podczas wojny produkowali je także Niemcy, pod zmienioną nazwą „Pistole 35(p)". Polacy mieli pomysły na bardzo dobrej jakości broń przed wybuchem wojny, a część z nich zdążyli zrealizować. Głównym powodem faktu, że plan modernizacji wojsk nie udał się w całości, był krótki czas, jaki Polska miała na przygotowanie się do wojny – wejście do wojny nawet rok później już skutkowałoby posiadaniem przez Polskę znacznie lepszego uzbrojenia - oraz istotna przeszkoda, jaką były mocno ograniczone fundusze młodego państwa. Należy pamiętać, że wciąż pokutowały problemy wynikające z tego, że Polska po 1918 roku była państwem odrodzonym po 123 latach niebytu z trzech bardzo różnych zaborów. Autor: Adam Stankiewicz Najczęściej zadawane pytania - FAQ Jaka była słabość polskiego uzbrojenia w czasie II Wojny Światowej? W pierwszej kolejności należy obalić mit, jakoby Polska miała słabą, czy zacofaną broń. Faktem jest, że Polsce zabrakło nowoczesnych (w porównaniu z niemieckimi) myśliwców, niemniej posiadała również parę atutów, które nie mogły zostać w pełni wykorzystane do obrony. To, co było prawdziwym problemem, to niedostateczne środki produkcji i za mała ilość wyprodukowanych zbrojeń. Co spowodowało, że Polska była niedostatecznie uzbrojona do walki? Jednym z powodów, dla których Polska była na słabszej pozycji, było to, że niepodległość odzyskała stosunkowo niedawno. Polska przez ponad stulecie pozostawała pod zaborami. Między jedną, a drugą wojną nie miała szans odbudować się gospodarczo, co przełożyło się na uzbrojenie w czasie II Wojny światowej. Jakie są przykłady bardzo dobrej, polskiej broni z czasów II Wojny Światowej? Jeden bardzo ciekawy przykład to karabin przecipancerny wz. 35, znany również jako Ur. Został zaprojektowany specjalnie przeciw broni pancernej Niemiec i ZSRR. Istnienie karabinu było trzymane w sekrecie. Kolejnym przykładem może być czołg 7TP, który doskonale radził sobie w praktyce, odpierając czołgi niemieckie, a także bombowiec PZL-37 "Łoś" i armata przeciwlotnicza. Jaki był prawdziwy potencjał polskiej broni z czasów II WŚ? Przykładem niezrealizowanego potencjału jest wspomniana już armata przeciwlotnicza wz. kal 36/37 75 mm, która w drodze na Węgry zestrzeliła 16 samolotów wroga, co było bardzo dobrym wynikiem. Trzeba mieć na uwadze, że Polska miała dziesięciokrotnie mniejsze zasoby, niż Niemcy (samych polskich czołgow było 343 w porównaniu z 3346 czołgów niemieckich). Gdyby tych armat było więcej, można założyć, że z takim wynikiem, sparaliżowyłyby lotnictwo wroga. Inne artykuły, które mogłyby Cię zainteresować: Polska broń używana za granicą - o polskim uzbrojeniu, które jest hitem eksportowym. Które banki wciąż możemy nazywać polskimi? - zdecydowana większość działających w Polsce banków jest w rękach kapitału zagranicznego. Na całe szczęście, nie wszystkie.
Opiszesz realia „piekła okopów” (takie jak brud, błoto, szczury). Wskażesz nowe rodzaje broni, jakie pojawiły się w czasie I wojny światowej, i wyjaśnisz, na czym polegała ich rewolucyjność. fPrzeczytaj. „W piekle okopów”. Kluczową rolę w czasie I wojny światowej. odegrał front zachodni, a działania na nim. podejmowane
iStockRakiety V1 I V2 Część Niemieckiego Tajnego Programu Broni Z 2 Wojny Światowej Obie Bronie Na Jednym Zdjęciu - zdjęcia stockowe i więcej obrazów FrancjaPobierz to zdjęcie Rakiety V1 I V2 Część Niemieckiego Tajnego Programu Broni Z 2 Wojny Światowej Obie Bronie Na Jednym Zdjęciu do celów redakcyjnych teraz. Wyszukaj więcej zdjęć gwiazd oraz obrazów w najlepszej w Internecie bibliotece #:gm1356760572$9,99iStockIn stockRakiety V1 i V2, część niemieckiego tajnego programu broni z 2 wojny światowej. Obie bronie na jednym zdjęciu. – Zdjęcia stockoweRakiety V1 i V2, część niemieckiego tajnego programu broni z 2 wojny światowej. Obie bronie na jednym zdjęciu. - Zbiór zdjęć royalty-free (Francja)V2 (left picture side) and V1 (right picture side) german secret weapons of the second world war in front of a blue sky at the site of the Watten bunker, "V" stands for "Vergeltungswaffe" in german language which means "retribution weapon". Éperlecques, France, August 24, wysokiej jakości do wszelkich Twoich projektówTen obraz służy tylko do użytku redakcyjnego?Zdjęcia „Wyłącznie do zastosowań redakcyjnych” nie mają zgody modela ani właściciela na publikację, co oznacza, że nie można wykorzystać ich do celów komercyjnych, reklamowych ani promocyjnych. Tego typu zawartość jest przeznaczona do użytku w związku z wydarzeniami wartymi opublikowania lub wydarzeniami ogólnego zainteresowania (na przykład na blogu, w podręczniku, gazecie lub artykule w czasopiśmie).$ z miesięcznym abonamentem10 obrazów miesięcznieNajwiększy rozmiar:8256 x 5504 piks. (69,90 x 46,60 cm) - 300 dpi - kolory RGBID zdjęcia:1356760572Data umieszczenia:13 grudnia 2021Słowa kluczoweFrancja Obrazy,Pocisk - Broń Obrazy,Agresja Obrazy,Armia Obrazy,Bez ludzi Obrazy,Bomba Obrazy,Broń Obrazy,Celować Obrazy,Fotografika Obrazy,Horyzontalny Obrazy,II Wojna Światowa Obrazy,Kultura niemiecka Obrazy,Latać Obrazy,Niebo - Zjawisko naturalne Obrazy,Obraz w kolorze Obrazy,Ochrona Obrazy,Rampa - Konstrukcja budowlana Obrazy,Technologia Obrazy,Pokaż wszystkieCzęsto zadawane pytania (FAQ)Czym jest licencja typu royalty-free?Licencje typu royalty-free pozwalają na jednokrotną opłatę za bieżące wykorzystywanie zdjęć i klipów wideo chronionych prawem autorskim w projektach osobistych i komercyjnych bez konieczności ponoszenia dodatkowych opłat za każdym razem, gdy korzystasz z tych treści. Jest to korzystne dla obu stron – dlatego też wszystko w serwisie iStock jest objęte licencją typu licencje typu royalty-free są dostępne w serwisie iStock?Licencje royalty-free to najlepsza opcja dla osób, które potrzebują zbioru obrazów do użytku komercyjnego, dlatego każdy plik na iStock jest objęty wyłącznie tym typem licencji, niezależnie od tego, czy jest to zdjęcie, ilustracja czy można korzystać z obrazów i klipów wideo typu royalty-free?Użytkownicy mogą modyfikować, zmieniać rozmiary i dopasowywać do swoich potrzeb wszystkie inne aspekty zasobów dostępnych na iStock, by wykorzystać je przy swoich projektach, niezależnie od tego, czy tworzą reklamy na media społecznościowe, billboardy, prezentacje PowerPoint czy filmy fabularne. Z wyjątkiem zdjęć objętych licencją „Editorial use only” (tylko do użytku redakcji), które mogą być wykorzystywane wyłącznie w projektach redakcyjnych i nie mogą być modyfikowane, możliwości są się więcej na temat obrazów beztantiemowych lub zobacz najczęściej zadawane pytania związane ze zbiorami zdjęć.
ZDJĘCIA. 8 maja 2013, 06:09. Stolica Polski była jednym z najbardziej dotkniętych wojną miast Europy. W czasie trwania II wojny światowej zniszczonych zostało 84 procent zabudowy
Nie znalazłem czegoś takiego przedstawiającego bronie II WŚ więc postanowiłem to zmienić. Jak narazie daje pięć sztuk na próbę, jak się spodoba, będę dodawał więcej Bronie II Wojny Światowej Pistolet maszynowy PPSz (Pepesza) PPSz wz. 1941, PPSz-41 (ros. ППШ-41 - Пистолет - Пулемёт Шпагина обр. 1941 г. - Pistolet-Puliemiot Szpagina), potocznie nazywany: pepeszą lub pepeszką – radziecki pistolet maszynowy kaliber 7,62 x 25 mm, skonstruowany przez Gieorgija Szpagina i wprowadzony na uzbrojenie Armii Czerwonej w 1941 rok. Podstawowa broń tej kategorii na uzbrojeniu Armii Czerwonej podczas II wojny światowej, używany także w licznych krajach świata. Do uzbrojenia Wojska Polskiego wprowadzony w 1943 roku. Dane podstawowe Państwo - ZSRR Projektant - Gieorgij Szpagin Rodzaj - pistolet maszynowy Historia Prototypy - 1941 Produkcja seryjna - 1941 - 1948 Wyprodukowano - > 5 500 000 egz. Dane techniczne Kaliber 7,62 mm Nabój 7,62 x 25 mm TT Magazynek bębenkowy - 71 szt. łukowy - 35 szt. Wymiary Długość 828 mm Długość lufy 243 mm Długość linii celowniczej 365 mm Masa broni 3,50 kg (bez magazynka) 4,15 kg (z magazynkiem łukowym) 5,40 kg (z magazynkiem bębnowym) Inne Prędkość pocz. pocisku 550 m/s Szybkostrzelność teoretyczna 800 - 1000 strz/min Szybkostrzelność praktyczna 30 - 100 strz/min Zasięg max. 200 m Pistolet maszynowy MP 40 MP 40 – niemiecki pistolet maszynowy kalibru 9 x 19 mm Parabellum produkowany w czasie II wojny światowej. Dane podstawowe Państwo - III Rzesza Rodzaj - pistolet maszynowy Historia Prototypy - 1940 Produkcja seryjna - 1940 - 1944 Wyprodukowano - ok. 1 000 000 egz. Dane techniczne Kaliber 9 mm Nabój 9 x 19 mm Parabellum Magazynek pudełkowy, 32 nab. Wymiary Długość 629 mm (z kolbą złożoną) 832 mm (z kolbą rozłożona) Długość lufy 248 mm Masa broni 3,97 kg (niezaładowanej) 4,61 kg (załadowanej) Inne Prędkość pocz. pocisku 380 m/s Szybkostrzelność teoretyczna 500 strz./min Zasięg skuteczny 150 - 200 m Pistolet maszynowy Thompson Pistolet maszynowy Thompson, znany także jako Tommy gun – amerykański pistolet maszynowy produkowany przez firmę Auto-Ordnance, rozsławiony w czasach prohibicji w Stanach Zjednoczonych, kiedy bardzo często „występował” w filmach jako broń zarówno gangsterów, jak i policji. Szczególnie popularny wśród żołnierzy amerykańskich podczas II wojny światowej. Dane podstawowe Państwo - Stany Zjednoczone Producent - Savage, Utica, NY i Auto-Ordnance, Bridgeport, CT Rodzaj - Pistolet maszynowy Historia Prototypy - 1919-1921 Produkcja seryjna - 1921-1944 Wyprodukowano - 1 387 134 szt. z czego 847 991 w Auto-Ordnance a 539 143 w Savage Dane techniczne Kaliber 11,43 Nabój .45 ACP (11,43 × 23 mm) Magazynek pudełkowy 18, 20 lub 30 nab. bębnowy 50 lub 100 nab. Wymiary Długość 857 mm (M1928) 856 mm (M1928A1) 813 mm (M1) Długość lufy 267 mm (M1928, M1928A1) 268 mm (M1) Długość linii celowniczej 559 mm (M1928) 536 mm (M1) Masa broni 4,9 kg (M1928) 4,7 kg (M1) Inne Prędkość pocz. pocisku 280-290 m/s Szybkostrzelność teoretyczna 900 strz./min. Szybkostrzelność praktyczna 600-700 strz./min. Zasięg skuteczny 200 m Karabin StG44 Sturmgewehr 44 ( – niemiecki karabinek automatyczny zbudowany w 1943 roku. Jeden z pierwszych karabinków automatycznych na nabój pośredni wprowadzonych do uzbrojenia. Dane podstawowe Państwo - III Rzesza Producent - Haenel Rodzaj - karabinek automatyczny Historia Prototypy - 1942 – 1943 Produkcja seryjna - 1943 – 1945 Wyprodukowano - ok. 426 000 egz. Dane techniczne Kaliber 7,92 mm Nabój 7,92 x 33 mm Kurz Magazynek 30 nab. Wymiary Długość 940 mm Długość lufy 419 mm Masa broni 6,00/4,90 kg (StG44 z pełnym/pustym magazynkiem) Inne Prędkość pocz. pocisku 690 m/s (StG44) Szybkostrzelność teoretyczna 470 strz/min (StG44) Szybkostrzelność praktyczna 100 strz/min (StG44) Zasięg skuteczny 400-600 m (StG44) Karabin Kar98k Karabiner 98k (Kar98k, K98k) – niemiecki karabin z okresu II wojny światowej. Dane podstawowe Państwo - III Rzesza Producent - Mauser Rodzaj - karabin powtarzalny Historia Produkcja seryjna - 1935-1945 Wyprodukowano - >7 000 000 egz. Dane techniczne Kaliber 7,92 mm Nabój 7,92 × 57 mm Mauser Magazynek stały, 5 nab. Wymiary Długość 1110 mm Długość lufy 600 mm Masa broni 4,1 kg (karabin niezaładowany) Inne Prędkość pocz. pocisku 860 m/s Wszystkie dane i opisy broni pochodzą ze strony zdjęcia są pobrane poprzez wyszukiwarkę Google; filmiki znalezione na YouTube.
RUSKO. Najsłynniejszym rosyjskim pistoletem używanym podczas II wojny światowej jest niewątpliwie model TT 33 Tokariew. Pistolet ten stopniowo wypierał z arsenału przestarzałe rewolwery Nagant. Jego konstrukcja była w pewnym stopniu zainspirowana amerykańskim pistoletem COLT M1911. Model TT 33 posiadał potężny kaliber 7,62 x 25 o
Czołgi, armaty przeciwpancerne, karabiny, pistolety, a nawet samoloty wojskowe. Polska myśl techniczna całkiem nieźle rozwijała się w czasie XX-lecia międzywojennego. I choć 1 września 1939 r., w momencie wybuchu II wojny światowej, nie mieliśmy szans wygrać starcia z siłami III Rzeszy i Związku Radzieckiego, warto poznać nasz militarny dorobek. Karabin samopowtarzalny 7,92mm wz. 38MKarabin opracowany przez Józefa Maroszka to broń nieco ginąca w pomroce dziejów, a zarazem bardzo ważna – stanowiła próbę skokowego podniesienia siły ognia polskiego przeciwieństwie do karabinów powtarzalnych, w których po każdym strzale żołnierz musiał ręcznie przeładować broń, karabin samopowtarzalny wykonywał tę czynność automatycznie – po każdym naciśnięciu spustu następował wystrzał i załadowanie nowego naboju z magazynka, a broń była gotowa do następnego zdjęć: © Muzeum Powstania WarszawskiegoKarabin samopowtarzalny 7,92mm wz. 38MPrzed wybuchem wojny nie zdołano uruchomić produkcji seryjnej tej broni. Powstała jedynie seria testowa, licząca – w zależności od źródła – od 55 do 150 egzemplarzy. Do naszych czasów dotrwało prawdopodobnie tylko 5 egzemplarzy, które są oceniane jako dobra, dopracowana broń. Choć karabin Maroszka miał wadę w postaci niewymiennego magazynka, to cechował się wysoką ergonomią, prostą budową i łatwością przeciwpancerna wz. 36Produkowana na licencji szwedzkiego Boforsa armata była niewielka, lekka, o niskiej sylwetce, co utrudniało przeciwnikowi jej wykrycie i zniszczenie. W 1939 roku była zarazem bardzo skuteczną bronią przeciwpancerną, zdolną zniszczyć każdy z niemieckich czołgów tamtego zdjęć: © Domena publicznaArmata przeciwpancerna wz. 36 BoforsPrzed wybuchem wojny zdołano wyprodukować około 1000 armat tego typu, zapewniając nasycenie wojsk skuteczną bronią przeciwpancerną. Przełożyło się to na wysokie straty Niemców – w sumie podczas kampanii wrześniowej zniszczonych zostało ponad 1000 niemieckich pojazdów pancernych (ok. 670 czołgów, ponad 300 samochodów pancernych).Karabin przeciwpancerny Ur (wz. 35)Polska konstrukcja była przykładem skutecznej broni przeciwpancernej. Utajniona przed wojną, okazała się dla Niemców dużym zaskoczeniem. Sprzyjał temu fakt, że nawet nazwa broni - Ur - miała sugerować, że to uzbrojenie produkowane na eksport do zdjęć: © Domena publicznaFińscy żołnierze z karabinem UrKarabin Ur wystrzeliwał pociski o standardowym kalibrze 7,92 mm. Jednak ze względu na dużo większy ładunek prochowy ich prędkość była znacznie większa od karabinowych. Dzięki temu pocisk wystrzelony z karabinu przeciwpancernego wybijał w pancerzu niewielki otwór, a wpadający do wnętrza pocisk i fragment wybitego pancerza mogły razić załogę czy wyposażenie pojazdu wysokiej klasie tej broni świadczy fakt, że po zwycięskiej kampanii Niemcy przejęli polskie karabiny przeciwpancerne i używali ich w walkach na różnych maszynowy MorsPistolet maszynowy był w 1939 roku w polskiej armii bronią rzadką i nowatorską. Broń przeznaczona do walki na krótkich dystansach doczekała się wprawdzie bojowego debiutu, ale do rąk polskich żołnierzy trafiło zaledwie kilkadziesiąt egzemplarzy pistoletu maszynowego Mors (nazwa nie od zwierzęcia, ale od łac. słowa "śmierć").Źródło zdjęć: © PAP, Fot: Paweł SupernakPistolet maszynowy Mors - uroczyste przekazanie przez Węgrów zachowanego egzemplarzaMorsy nie odegrały istotnego znaczenia podczas walk. Mimo tego w kolejnych latach Polacy zbudowali - w warunkach konspiracji - własne typy kolejnych pistoletów maszynowych, jak Błyskawica czy z NKM wz. 38 FK-ATankietki, czyli niewielkie, lekko opancerzone pojazdy gąsienicowe nie miały w 1939 roku dużej wartości bojowej. Ich możliwości skokowo zwiększała modernizacja uzbrojenia i montaż NKM-u (najcięższego karabinu maszynowego) wz. 38 FK-A, kalibru 20 zdjęć: © Domena publicznaKarabin maszynowy wz. 38FKTak uzbrojona tankietka ze zwierzyny stawała się myśliwym: niewielki rozmiar utrudniał przeciwnikowi jej wykrycie i trafienie, a spora mobilność w połączeniu ze skuteczną bronią pozwalały tankietkom na zwalczanie dowolnego typu niemieckiego zdjęć: © Domena publicznaTankietka TKS z NKM wz. 38 FK-ANiestety, do wybuchu wojny, z około 430 tankietek (TKS i TK-3) około zaledwie 20 zostało przezbrojonych w skuteczne skutecznego użycia tej broni są sukcesy pierwszego polskiego asa pancernego, Edmunda Romana Orlika, któremu przypisywane jest zniszczenie, w zależności od źródeł, od 7 do 13 niemieckich ŁośProdukowany od połowy lat 30., nowoczesny, dwusilnikowy bombowiec to prawdopodobnie najsłynniejszy samolot II RP. Niestety, choć pod względem technicznym Łoś był bardzo udaną konstrukcją, decyzja o jego seryjnej produkcji jest bardzo kontrowersyjna – oznaczała przesunięcie zasobów na produkcję bombowców, zamiast znacznie bardziej potrzebnych samolotów zdjęć: © Domena ŁośDyskusyjne jest także wykorzystanie Łosi podczas wojny obronnej – znaczna część maszyn nie wzięła udziału w walkach i została ewakuowana, zasilając następnie lotnictwo VisLegendarna broń konstrukcji Piotra Wilniewczyca i Jana Skrzypińskiego była wzorowana na Colcie M1911. Produkowany w radomskiej Fabryce Broni pistolet cechował się bardzo wysoką jakością wykonania, ergonomią i wysoką zdjęć: © Wikimedia Commons, Balcer, Lic. CC BY VisZalety te zostały docenione przez Niemców, którzy po zajęciu Polski utrzymali produkcję Visa, przenosząc jednak jej część do austriackich zakładów Steyr, co miało utrudnić pozyskiwanie broni przez polski ruch oporu. Do wybuchu wojny Polacy wyprodukowali 49 tys. Visów, a Niemcy w kolejnych latach – ok. 390 7TPNajsłynniejszy, a zarazem najlepszy polski czołg podczas walk w 1939 roku. 7TP był bardzo głęboką modernizacją angielskiego czołgu Vickers E. Mimo niewielkiej, nieprzekraczającej 10 ton masy i słabego pancerza, był nieźle uzbrojony – górował pod tym względem nad niemieckimi czołgami zdjęć: © Wikimedia Commons, Thomas Quine, Lic. CC BY 7TP (rekonstrukcja)Dzięki armacie kalibru 37 mm, był w stanie skutecznie walczyć z dowolnym niemieckim pojazdem pancernym. Do rozpoczęcia wojny wyprodukowano ok. 130 maszyn tego typu. 25 z nich uzbrojono w podwójne wieże z karabinami przeciwlotnicza 75mm wz. 36/37Ta nieco zapomniana broń kampanii wrześniowej mogła – gdyby wyprodukowano ją w wystarczającej ilości – utrudnić wykonywanie zadań przez Luftwaffe. Nowoczesna i opracowana polskimi siłami broń przeciwlotnicza mogła zwalczać samoloty lecące nawet na pułapie 11500 zdjęć: © Domena publicznaArmata przeciwlotnicza 75mm wz. 36/37 zdobyta przez Niemców, ze słowacką obsługąStosunkowo lekka (3700 kg), z wysoką szybkostrzelnością sięgającą, w zależności od warunków, 10-25 strzałów na minutę, była w 1939 roku doskonałą bronią przeciwlotniczą. Niestety, do wybuchu wojny wyprodukowano zaledwie 52 takie armaty, czyli 11 proc. wymaganego stanu.
nWTtT. 2a0o5rjr8d.pages.dev/3522a0o5rjr8d.pages.dev/2652a0o5rjr8d.pages.dev/2772a0o5rjr8d.pages.dev/2412a0o5rjr8d.pages.dev/582a0o5rjr8d.pages.dev/3292a0o5rjr8d.pages.dev/222a0o5rjr8d.pages.dev/3292a0o5rjr8d.pages.dev/75
bronie niemieckie z 2 wojny światowej